Bodem

Hoe voorkomen we dat de bodem straks niet meer geschikt is om landbouw te kunnen bedrijven? Waar en hoe kunnen we warmte uit de grond halen? Kunnen we de bodem sterk en flexibel maken, zodat extreme weersomstandigheden in de toekomst beter opgevangen kunnen worden? Deze en vele andere vragen behandelen we verdeeld over zes thema’s.

zeekraal

Provincie Zeeland wil ervoor zorgen dat we een sterke en schone bodem van goede kwaliteit tot onze hebben én houden. De bodem moet hiervoor op een duurzame manier beheerd worden, zodat de verschillende grondgebruikers de grond niet uitputten. bodemgebruik betekent dat alle betrokken sectoren de grond kunnen gebruiken, zonder de bodem aan te tasten of uit te putten. De Provincie en betrokken sectoren willen voorkomen dat de bodemkwaliteit uiteindelijk achteruit gaat. De afspraken voor bodem zijn beschreven in het uitvoeringsprogramma Landelijk Gebied.

Zes bodemthema's

Bodem is een onderwerp dat een grote rol speelt binnen veel belangrijke sectoren. Denk bijvoorbeeld aan landbouw, klimaat, energie, natuur, ruimtelijke ordening en milieu. Daarom moet de bodem als een belangrijke factor worden gezien binnen de vele maatschappelijke overgangen. In het uitvoerend beleid van de Provincie komt de bodem bij zes thema’s terug:

Landelijk Gebied

In het landelijke gebied is landbouw voor Zeeland enorm belangrijk. Het is om die reden nodig dat de Zeeuwse landbouwgronden van goede kwaliteit zijn. Aan de mineraalhuishouding en de bodemstructuur moet in het bijzonder aandacht besteed worden. Als Provincie bekijken we samen met partijen uit de agrarische sector hoe (technologische) vernieuwingen en kennisontwikkeling over de bodem kunnen bijdragen aan verduurzaming van het bodembeheer.

Klimaatverandering

Door zware regenbuien als gevolg van klimaatverandering zullen we in de toekomst vaker overlast hebben van teveel water. Ook langdurige droogte tast de bodem aan. Deze extreme weersomstandigheden zorgen ervoor dat landbouwgronden moeilijker te bewerken zijn. Het water kan hierdoor ook niet meer goed in de bodem weg trekken. De Provincie onderzoekt hoe we daar in de toekomst het beste mee kunnen omgaan. Tegelijkertijd kijken we ook naar de mogelijkheden om zoet water op te slaan in de bodem van landelijk gebied.

Duurzame Energiebronnen

Met energie die we uit de bodem halen kunnen we het gebruik van fossiele brandstoffen en de uitstoot van CO2 verminderen. De Provincie moedigt het gebruik van warmte-koude opslag (WKO) in de bodem aan. Verder onderzoekt de Provincie de mogelijkheden voor geothermie (aardwarmte) in de diepe ondergrond. Voor WKO-systemen is het belangrijk om overlappende gebieden tussen gesloten en open WKO-systemen onderling in de gaten te houden. De Provincie is het voor open WKO-systemen. Voor de gesloten WKO-systemen zijn dit de gemeenten.

Verontreiniging van het milieu

Het is belangrijk om de chemische bodemkwaliteit goed in de gaten te houden. Zitten er giftige stoffen in de bodem die afkomstig zijn van industriegebieden? Bijvoorbeeld uitloging van gewasbeschermingsmiddelen en nitraat uit het landelijk gebied? Met uitloging bedoelen we het weglekken van stoffen naar het milieu. Ook bij slecht aangesloten WKO-systemen kunnen er niet-natuurlijke stoffen uitlekken naar de bodem. Samen met de RUD Zeeland en het waterschap zorgt de Provincie ervoor dat de gevonden (vloei)stoffen onder de landelijk toegestane hoeveelheden blijven.

Ruimtelijke Ordening in de ondergrond

De vele maatschappelijke opgaves vragen veel van de bodem, maar ook van de ruimte in de grond. In de steden ligt de bodem vol met bedradingen, buizen, leidingen en rioleringen. Ook in het landelijk gebied wordt het drukker. Daarbij komt dat er boven de grond ook beperkte ruimte is voor nieuwe bebouwing. De bodem en grondwaterhuishouding moeten ook geschikt zijn. De kwaliteit van de bodemstructuur bepaalt of wegen en rioleringen bijvoorbeeld verzakken. Dit kan tot schade en hoge kosten leiden. De Provincie en gemeenten onderzoeken waar het beste gebouwd kan worden. En hoe toekomstige ordeningsvraagstukken in de bodem aangepakt kunnen worden. Daarvoor is het belangrijk dat de verschillende sectoren en vakgebieden onderling goed samenwerken.

Identiteit en herkenbaarheid van de leefomgeving

De bodem vormt letterlijk de basis van de Zeeuwse identiteit en de cultuurhistorie van het landschap. De Provincie heeft 27 aardkundige waardevolle gebieden aangewezen. Dat zijn gebieden waar de bodem laat zien hoe het Zeeuwse land is ontstaan. Hoe kunnen we deze aardkundige waarden bij inrichtingsplannen behouden? Hoe maken we deze waarden zichtbaar en ? Daarnaast werkt de Provincie Zeeland samen met drie andere provincies aan een grensoverschrijdend Geopark. In het Geopark zal veel aandacht zijn voor de bodem, de geologie en de landschappelijke elementen. Kijk voor meer informatie over het Geopark Schelde Delta op de website.

Kaartmateriaal

De Provincie heeft ook digitale kaarten van bodemonderwerpen. Deze vind je op de zogenaamde Atlas van Zeeland van de Provinciale website (onder Kaarten en Cijfers). Ook de bodemkwaliteitskaart (BKK) van de Zeeuwse gemeenten vind je op de website van de Provincie, net als de rapporten Bodembeheer van de gemeenten.

Kaart Zeeuws Bodem Venster

Scholieren: jaarlijkse Geoweek

Ieder voorjaar wordt de landelijke Geoweek georganiseerd. Tijdens de Geoweek kunnen scholieren kennismaken met het belang en de betekenis van de (Zeeuwse) bodem. De Provincie Zeeland werkt hieraan mee door gastlessen, een computerpracticum en veldwerk voor Zeeuwse scholieren te verzorgen. Scholen die zich hiervoor willen aanmelden kunnen dat doen via www.geoweek.nl.

Contact

Archana Sadhoeram
+31 6 5548 4494
a.sadhoeram@zeeland.nl